بررسی تأتیر جاده شوسه روستایی بر پوشش و تنوع گیاهی مراتع استپی مرکزی ایران (مطالعه موردی: مراتع علی‌آباد پیشکوه استان یزد)

با توجه به اینکه جاده‌ها به‌عنوان یکی از شاخصه‌های توسعه پایدار به حساب می‌آیند و بخش اعظمی از جاده‌های روستایی کشور از مراتع می‌گذرند بنابراین مطالعه اثر این جاده‌ها بر اکوسیستم‌های مرتعی از اهمیت زیادی برخوردار است. مراتع حریم جاده از لبه جاده تا 5 متر و مراتع دور از جاده از 5 تا 20 متر از لبه جاده در نظر گرفته شد به‌منظور اندازه‌گیری درصد پوشش، تولید، تراکم، اهمیت نسبی، غنا، یکنواختی و تنوع گیاهان از ترانسکت 50 متری و پلات یک مترمربعی با توجه به تیپ گیاهی و یکنواختی پوشش استفاده گردید در هر منطقه 40 پلات در امتداد چهار ترانسکت به‌طور تصادفی در طول سه کیلومتر از جاده شوسه مراتع پیشکوه علی‌آباد یزد مستقر گردید. نتایج بدست آمده، نشان می‌دهد که ایجاد جاده شوسه باعث تغییر ترکیب گیاهی، تولید و درصد پوشش گردیده به‌طوری‌که باعث کاهش تولید، درصد پوشش در مراتع حریم جاده شده است و اهمیت نسبی گونه‌های بوته‌ای در منطقه حریم جاده کاهش یافته است در حالی که اهمیت نسبی گونه‌های گندمی افزایش یافته است. غنا، یکنواختی و تنوع گونه‌ای بر اساس شاخص‌های مورد بررسی کاهش یافته و الگوی پراکنش گیاهان به سمت کپه‌ای شدن حرکت نموده است که این فاکتورها نشان دهنده حرکت جامعه گیاهی حریم جاده به سمت پایداری کمتر و عبور از آستانه اکولوژیکی می‌باشد. بنابراین پیشنهاد می‌گردد احداث جاده‌های روستایی در مناطق خشک با مطالعات بیشتر و عملیات احیاء متناسب با شرایط منطقه صورت گیرد.